اسرار کاوش

خط میخی باستانی در قالب کتاب های آموزشی : خط میخی به آن دسته از خط ها گفته میشود که نمادهایی شبیه کوه دارند خطوط میخی انواع گوناگونی دارند که برای نوشتن زبانهای مختلف به کار میروند از گونه‌ های خط میخی میتوان به میخی پارسی باستان، سومری، اکدی، ایلامی، بابلی و اوگاریتی اشاره کرد همه خطوط میخی که تا کنون رمزگشایی نماد شده‌ اند از چپ به راست نوشته میشوند این خط که برخی باور دارند پایه اندیشه‌ نگار دارد در همه کشورهای آسیای غربی به کار میرفته‌ است پژوهشگران، سومریان را مخترع خط میخی میدانند.

معنی و مفهوم خط میخی باستانی :

• خطِ میخی هخامنشی که دارای ۵۰ نشانه‌ است آخرین گونه خط میخی است که در سده ششم پیش از میلاد مسیح ساخته شده‌است.
• این خط برای نوشتن کتیبه‌ های هخامنشی به کار رفته‌ است.
• خط میخی هخامنشی خطی نیمه الفبایی، نیمه هجایی است افزون بر ۸ نشانه (ایدئوگرام) که برای واژگان پرکاربرد مانند شاه، کشور و اهورامزدا به کار میروند.
• این خط از ساده‌ ترین خطوط میخی است تنها خط میخی اوگاریتی است که از آن ساده‌ تر است و صددرصد الفبایی است این خط هم اکنون در استاندارد (Unicode (۴٫۱ پذیرفته شده و بازه‌ ای به آن اختصاص داده شده‌ است.

تجزیه و تحلیل خطِ میخی :

در آبان ماه سال ۱۳۸۶ در هنگام جاده‌ سازی شرکت نفت در جزیره خارک به طور اتفاقی این کتیبه ارزشمند نمایان شد آن هم درست زمانی که هیاهوی کشورهای عربی مبنی بر نام خلیج فارس بالا گرفته بود کارشناسان در نخستین مطالعات خود روی این کتیبه، قدمت آن را به دوره هخامنشی تخمین زدند این کتیبه به شکل نامنظم و نامتعارف در پنج سطر و سطر‌های آن به صورت سه و دو سطر به هم چسبیده و به زبان فارسی باستان نوشته شده بود پیش از این سطرهای جدا از هم در دوره هخامنشی تنها در متونی دیده شده که به زبانهای مختلف بوده است.

اما خبر تاسف بار در خرداد ماه سال ۱۳۸۷ منتشر شد و آن خبر تخریب این سنگ نبشته بود این کتیبه با آنکه دارای اهمیتی بین‌ المللی میباشد بدون توجه به حال خود رها شده‌ است در نتیجه افرادی ناشناس با عبور از حصار دور کتیبه با شی نوک تیز مابین حروف میخی کتیبه را تخریب کردند و در اثر این موضوع ۷۰ درصد نوشته‌ های این کتیبه که بر روی سنگ مرجانی نوشته شده‌ بود به شدت آسیب دیده‌ و تنها یک خط سالم مانده‌ است.

خرید بهترین فلزیاب های دنیا 09013545415

خرید بهترین فلزیاب های دنیا 09013545415

انواع خطوطی که در ایران باستان مورد استفاده قرار می گرفت عبارتند از: خط میخی، خط سومری، خط اَکَدی، خط ایلامی، خط آرامی، خط پهلوی، خط اوستایی، خط مانوی، خط سُغدی، خط برهمایی. مهم ترین آنها به اختصار معرفی می گردند.

خط میخی

خط میخی که علامت‫ هایی شبیه به میخ دارد، در کتیبه نگاری های کهن به کار می رفته است. اصل این خط در بین النهرین و به دست سومریان تنظیم شد و دیگر تمدن های بین النهرین نیز از آن بهره بردند. کاربرد این خط در ایران احتمالا به دوران قبل از کوروش هخامنشی می رسد اما به طور فراگیر از دوره داریوش مورد استفاده قرار گرفت.

به دلیل هم‫ جواری ایران به بین النهرین و فتوحات ایران در غلبه بر این تمدن ها، علاوه بر فارسی باستان، زبان بین النهرین نیز در حجاری کتیبه ها مورد استفاده قرار می گرفت بنابر این برخی از کتیبه های موجود، به سه زبان فارسی باستان، آکدی و ایلامی نوشته شده است.

منشور کوروش به خط میخی، قرن ششم پیش از میلاد، موزه بریتانیا

خط آرامی

یکی از کهن ترین و مهم ترین خطوط باستان، خط آرامی است که می توان آن را مادر تمام خطوط الفبایی دانست. آرامی ها که مردمی تاجر پیشه بودند به زبانی ساده سخن می گفتند. این سادگی سبب شده تا زبان آنها به سرعت در خاورمیانه گسترش یابد و به صورت یک زبان بین المللی درآید. خط آرامی در ابتدا برای امور بازرگانی به کار می رفت و سپس وسیلۀ نوشتن عمومی شد.

هخامنشیان نیز زبان آرامی را زبان رسمی خود ساختند و در تمام قلمروشان به کار بردند. پس از انقراض هخامنشیان تا اوایل سدۀ سوم پیش از میلاد، این زبان کم کم رو به خاموشی گذاشت.

خط پهلوی

خط پهلوی در دوران ساسانیان برای نوشتن زبان فارسی آن دوران، یعنی «پارسی میانه»، از خط آرامی گرفته شد. این خط تا سه قرن پس از اسلام در سنگ نوشته ها، سکه ها، اسناد، معاملات و رسالاتی که به زبان پهلوانیک و پارسیک نوشته می شد، به کار می رفت. خط پهلوی خط ناقصی بود که خواندن آن بسیار مشکل بوده و هست.

خط اوستایی یا دین دبیری

زبانی که کتاب مقدس مزدیسنا بدان تالیف شده زبان اوستایی نامیده می شود و خطی را نیز که اوستا بدان نوشته شده، خط اوستایی نامیده شد. این خط را نویسندگان اسلامی دین دبیره و دفیره یاد کرده اند که امروزه به آن دین دبیری می گوییم.

خط مانوی

بعد از ظهور مانی (215-277م) و مذهب او، خط مانویان نیز در ایران و سایر ممالکی که مذهب مانوی داشتند رواج یافت. مانی خط خود را از الفبای تَدمُری اقتباس کرده است. الفبای مانوی از راست به چپ نوشته می شود و حرف های آن به هم نمی چسبد. آثار نفیس این خط در ترکستان چین کشف شده که با قلمی زیبا و خوانا روی کاغذهای مرغوب و با مرکب های رنگارنگ نوشته شده است.

خرید بهترین فلزیاب های دنیا 09013545415

خرید بهترین فلزیاب های دنیا 09013545415

خرید بهترین فلزیاب های دنیا 09013545415

    كورش پارسي (از نوادگان هخامنش) در سال ۵۵۰ ق.م. با غلبه بر آستياگس (آخرين پادشاه ماد) دولت ماد را منقرض و دولت هخامنش را تاسيس كرد. اسكندر مقدوني در سال ۳۳۱ ق.م. دولت هخامنش را سرنگون كرد.

در پنج هزار سال پيش از ميلاد در منطقه اي ميان روسيه در شرق رود دنيپر و شمال قفقاز و غرب كوهاي اورال قومي زندگي ميكرد كه فرانتس بوپ آلماني آن قوم و زبان آنها را هندواروپايي ناميد. در اواسط هزاره دوم پيش از ميلاد گروهي از اقوام هندواوپايي كه خود را آريايي مي ناميدند سرزميني را به تصرف در آوردند و آن سرزمين به نام آن قوم ايران ناميده شد.

    در اوايل هزاره اول پيش از ميلاد ايرانيان در شرق ايران در سرزمين هرات و مرو حكومتي تشكيل دادند كه اخبار آن به صورت افسانه اي در بخش پيشداديان و كيانيان در شاهنامه فردوسي به جاي مانده است. در اواخر سده هشتم پيش از ميلاد ، ديوكس دولت ماد را در همدان تاسيس كرد. دولتي كه ديوكس بنيان نهاده بود تابع دولت آشور بود. در اوايل سدۀ هفتم پيش از ميلاد هخامنش در پارسومش (واقع در نزدكي شوش) دولت پارسي هخامنش را تشكيل داد. اين دولت تابع دولت مادها بود. در سال ۶۱۲ ق.م. هوخشتره مادي با تصرف نينوا (پايتخت آشور) دولت مستقل ماد را تاسيس كرد.
    كورش پارسي (از نوادگان هخامنش) در سال ۵۵۰ ق.م. با غلبه بر آستياگس (آخرين پادشاه ماد) دولت ماد را منقرض و دولت هخامنش را تاسيس كرد. اسكندر مقدوني در سال ۳۳۱ ق.م. دولت هخامنش را سرنگون كرد.

    از آغاز آمدن ايرانيان به اين سرزمين تا سال ۳۳۱ ق.م. از لحاظ تاريخ زبان فارسي دوره باستان ناميده ميشود.
    از سال ۱۰۰۰ تا ۷۰۰ ق.م. دوره رواج ايران باستان است.
    از ايرانيان باستان اثري بر جاي نمانده است. از طريق زبانهايي كه از آن منشعب شد آن را باسازي كردند.
    در سده هاي نخستين هزاره اول پيش از ميلاد ، ايرانيان باستان در بخشهاي مختلف ايران به صورتهاي مختلفي در آمد و هر صورت آن زبان مستقلي شد. در ميان زبانهاي منشعب شده از ايرانيان باستان تنها از زبانهاي زير آثاري به جاي مانده است.
    زبان سكايي _ كه از اين زبان تعدادي لغت در نوشته هاي يوناني و لاتيني و هندي به جاي مانده است.
    زبان مادي _ كه از اين زبان تعدادي لغت در نوشته هاي فارسي باستان و يوناني به جاي مانده است.
    زبان اوستايي _ كه تنها اثري كه از اين زبان به جاي مانده كتاب اوستاست.
    زبان فارسي باستان _ از اين زبان كتيبه هاي شاهان هخامنشي باقي مانده است.
    من اولين زبانهايي را كه حروفش را براي شما ميگذارم تا با آن آشنا بشويد زبان اوستايي و زبان فارسي باستان است. كه جزو اولين و مهمترين خطها و زبانهاي باستان است.
    بعد از آن در همينجا به مرور كليه زبانها و خط هاي باستاني را برايتان خواهم گذاشت تا بيشتر با تاريخ و گذشته نوشته نشدهء ايران باستان آشنا شويد.
    خط اوستایی و تعدادی نوشته به این خط
    خط اوستایی
    ماه نیاش به خط اوستایی
    ترجمه ماه نیاش
    آبان یشت ۱
    آبان یشت۲
    ترجمه آبان یشت ۱ و ۲
    خط اوستایی تمام شد و خط بعد خط فارسی باستان میباشد.
    فارسي باستان زبان قديم مردم پارس بوده است. مهمترين اثر بازمانده از فارسي باستان كتيبه داريوش بزرگ بر كوه بيستون است. از ديگر پادشاهان هخامنشي هم كتيبه هايي به جاي مانده است.
    فارسي باستان به الفبايي نوشته شده است كه ميخي ناميده ميشود. علت اين نامگذاري آن است كه حرفهاي اين الفبا به ميخ شبيح است. ظاهراّ داريوش بزرگ دستور داده است كه الفبايي براي فارسي باستان ساخته شود و زبان بدان نوشته شودالفباي فارسي باستان از الفباي اكدي و الفباي اكدي از الفباي سومري گرفته شده است.
    اين الفبا ۳۶ حرف دارد و ۲ واژه جدا كن و ۸ انديشه و نشانه هايي هم براي اعداد.
    الفباي فارسي باستان از چپ به راست نوشته ميشود.
    خط میخی
    کتیبه دي پي دي
    کتیبه داریوش بزرگ
    کتیبه خشایار شاه
    زبان پهلوي اشكاني
    پهلوي اشكاني زبان پهله بودكه شامل خراسان و مازندران و جنوب تركمنستان مي شد. در زمان داريوش پدرش استان دار پهله بود در همين سرزمين اشك اول توانست به حكومت يونانيان خاتمه دهد و دولتي تاسيس كند.
    اين زبان به سه صورت نوشته مي شده است.
    الفباي پهلوي اشكاني
    الفباي فارسي ميانه
    الفباي مانوي
    كه هر سه تاي آن را برايتان مي گذارم.
    خط پهلوی اشکانی
    نمونه خط پهلوی اشکانی
    خط مانوری
    نمونه خط مانوری
    کتیبه شاهپور در حاجی آباد
    ترجمه کتیبه شاهپور در حاجی آباد
    فارسي ميانه
    فارسي ميانه دنباله فارسي باستان است كه به اين زبان پهلوي ساساني هم گفته ميشود.
    اين زبان در دوران ساساني زبان رسمي ايران بوده است و از آن چهار نوع اثر با چهار نوع الفبا به جاي مانده است.
    الف- فارسي ميانه كتيبه اي
    ب – فارسي ميانه مسيحي
    ج – فارسي ميانه زرتشتي
    د- فارسي ميانه ترفاني

خرید بهترین فلزیاب های دنیا 09013545415